Naczelny Sąd Administracyjny skierował do Sądu Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne ukierunkowane na ustalenie, czy przepisy polskiej ustawy o VAT, zgodnie z którymi moment powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego uzależniony jest od otrzymania faktury, są zgodne z regulacjami unijnymi.
Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych (lub importowanych) przez podatnika towarów i usług. Jednocześnie, art. 86 ust. 10b wskazuje, że prawo do odliczenia VAT powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę (lub dokument celny).
Zadane przez NSA pytanie prejudycjalne jest wynikiem postępowania wszczętego wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Z wnioskiem wystąpił podatnik, który otrzymywał faktury dokumentujące zakup m.in. energii elektrycznej oraz gazu w kolejnym miesiącu po miesiącu powstania obowiązku podatkowego. Zdaniem podatnika, mógł on odliczyć VAT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów w sytuacji, gdy faktura z tytułu nabytych towarów została przez niego otrzymana w kolejnym miesiącu po miesiącu powstania obowiązku podatkowego, jednak do dnia złożenia JPK_VAT z deklaracją.
Z takim podejściem nie zgodził się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który w wydanej interpretacji indywidualnej wskazał, że podatnik może odliczyć VAT nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę (interpretacja z 12 listopada 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.560. 2019.2.EK).
Takie stanowisko organu zostało następnie zaaprobowane przez WSA w Warszawie, który w wydanym wyroku wskazał, że, co prawda, otrzymanie przez nabywcę faktury w miesiącu późniejszym niż miesiąc powstania obowiązku podatkowego powoduje, że możliwość skorzystania z prawa do odliczenia następuje w późniejszym okresie rozliczeniowym niż okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, jednak powyższe nie skutkuje naruszeniem zasady neutralności VAT (wyrok z 9 października 2020 r., sygn. akt III/Sa/Wa 2881/19).
Finalnie, sprawa trafiła na wokandę NSA, który postanowieniem z 2 października 2024 r. o sygn. I FSK 169/21 zwrócił się do Sądu Unii Europejskiej z pytaniem, czy art. 167, 168 lit. a) i art. 178 lit. a) Dyrektywy VAT oraz zasady neutralności podatkowej, skuteczności i proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisowi art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, z którego wynika, że podatnik nie może zrealizować prawa do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji składanej za okres, w którym spełnił warunki materialne skorzystania z tego prawa, jeżeli w okresie tym nie otrzymał jeszcze faktury, pomimo że fakturę tę otrzymał jeszcze przed złożeniem tej deklaracji.
kontakt: Magdalena Chmielewska-Cholewa, doradca podatkowy
email: magdalena.chmielewska@kdcp.pl